ممکن است بعضی از جای زخمها مانند پنجه کشیدن گربه یادآور خاطرات خوب، یا بریدن انگشت حین آشپزی، یادآور خاطراتی بد باشد. اما به هرحال اسکار یا جای زخم عارضهای نیست که راضی به وجود آنها روی پوست خودمان باشیم و سعی در درمان اسکار یا جای زخم داریم. اسکارها میتوانند انواع متفاوتی داشته باشند.
بعضیها به شکل تورفتگی در پوست نمایان میشوند و بعضیها مانند زائدهای پوستی برجسته و برآمده هستند. جای زخمها ارتباط مهمی با نوع نگهداری ما از زخمها دارند. اما اگر از زخمهای خود به خوبی مراقبت کرده باشید، اسکارها به مرور زمان برطرف خواهند شد.
از سوی دیگر بعضی از اسکارها هم هستند که به راحتی و به مرور زمان از بین نمیروند و این مقاله برای درمان همین اسکارها است. اگر شما هم به دنبال درمان اسکار یا از بین بردن جای زخم خود هستید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
درمان انواع اسکار و جای زخم
اسکار یا جای زخم، مانند یک علامت است که روی پوست در اثر ترمیم و بهبودی زخم ایجاد میشود. این علامت میتواند ناشی از بریدگی، خراش، سوختگی، جراحی و آکنه یا بیماری های پوستی باشد.
زمانی که پوست آسیب میبیند، بدن برای ترمیم آن، فرآیندی را آغاز میکند. به طور خلاصه این فرآیند شامل مراحل زیر است:
- التهاب: در این مرحله، خون به محل آسیب میرود و گلبولهای سفید خون برای مبارزه با عفونت وارد عمل میشوند.
- تشکیل دلمه: لخته شدن خون روی سطح زخم، یک لایه محافظ به نام دلمه ایجاد میکند.
- بازسازی: در این مرحله، سلول های جدید پوستی جایگزین سلولهای آسیب دیده میشوند.
- تشکیل اسکار: در نهایت، کلاژن در محل زخم جمع میشود و جای زخم یا اسکار را به وجود میآورد.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که انتخاب روش از بین بردن اسکار به نوع آن، عمق و وسعت آن و همچنین سلامت عمومی شما بستگی دارد. فراموش نکنید که روند درمان اسکار پوست نیازمند به شکیبایی و استمرار شما است.
درمان اسکار صاف
اسکارهای صاف، اسکارهای طبیعی هستند که معمولا به درمان خاصی نیاز ندارند. درمان اسکار صاف با گذشت زمان اتفاق میافتد. این نوع اسکارها ممکن است اول کمی ملتهب و قرمز باشند، اما به آرامی محو و با رنگ پوست اطراف همرنگ میشوند.
استفاده از کرم های موضعی و روش های خانگی مانند استفاده از آلوئه ورا، ویتامین E یا عسل، گزینههای مناسبی برای درمان جای زخم صاف هستند. بهترین درمان برای اسکارهای صاف این است که از آنها به خوبی مراقبت کنید. تحریک نکردن، نخاراندن، نکندن جای زخم، همه به درمان سریع اسکارهای صاف کمک میکند و در زمانی سریع برطرف میشوند.
درمان اسکار هایپرتروفیک یا برآمده
اسکارهای هایپرتروفیک یا اسکار برجسته، رنگ قرمزی دارند و معمولا همراه با التهاب هستند. جای زخم برآمده ممکن است خارش یا درد داشته باشد و معمولا این اسکارها از زخمهای سوختگی به جا میمانند. برای درمان اسکار برجسته یا هایپرتروفیک، شما میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- استفاده از کرمها و پمادهای موضعی: کرمها و پمادهای مختلفی مانند ترتینوئین، اسید هیالورونیک و سیلیکون ژل میتوانند به صاف کردن و نرم کردن اسکارهای هایپرتروفیک که وضعیت خوش خیم دارند کمک کنند.
- تزریق ژل یا چربی: تزریق ژل یا چربی معمولا برای پر کردن اسکارهای فرو رفته استفاده میشود، اما از این روش برای صاف کردن برخی از اسکارهای برجسته هم استفاده میشود.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی میتواند به درمان اسکارهای پوست برجسته، کاهش قرمزی و تیرگی (هایپرپیگمانتاسیون) آنها کمک کند.
- جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای از بین بردن اسکار های هایپرتروفیک بسیار بزرگ، نیاز به جراحی باشد.
درمان اسکار آتروفیک یا اسکار فرورفته صورت
اسکارهای آتروفیک یا فرو رفته معمولا به شکلی تیره و چروکیده روی پوست به وجود میآیند. این نوع اسکارها معمولا روی صورت و از زخمهای ملتهب مانند جوش و آکنه به وجود میآیند و باعث چروک و پیری پوست میشوند. برای درمان این نوع اسکار یا اسکار تاول، آبله و جوش میتوان از روش های زیر استفاده کرد:
- لیزر درمانی: لیزر درمانی میتواند به تحریک تولید کلاژن در محل اسکارها کمک کند. کلاژن باعث به وجود آمدن بافتهای جدید در پوست میشود و این بافتها میتوانند فرورفتگیها را ترمیم کنند و به صاف شدن زخم کمک کنند.
- سابسیژن: سابسیژن یک روش درمانی است که در آن، اسکار با استفاده از سوزن یا تیغ جراحی تحریک میشود. تحریک کردن اسکار باعث تولید چند برابری کلاژن در ناحیه جای زخم میشود که میتواند به صاف شدن اسکار و بهبود ظاهر آن کمک کند.
- تزریق ژل یا چربی: تزریق ژل یا چربی به لایههای زیرین اسکار میتواند به درمان اسکارهای فرو رفته کمک کند.
- میکرونیدلینگ: میکرونیدلینگ روشی است که در آن، سوزنهای بسیار ریز به پوست نفوذ میکنند و این کار میتواند به تحریک تولید کلاژن و الاستین در محل اسکار و درمان جای زخم کمک کند.
- پیچینگ: پیچینگ روشی است که در آن از اسیدهای شیمیایی برای لایه برداری از پوست و تحریک تولید کلاژن استفاده میشود. این کار میتواند به بهبود ظاهر و درمان اسکارهای آتروفیک کمک کند.
درمان اسکار کلوئید (kelloid)
اسکارهای کلوئید یا بزرگ، ظاهری برجسته و متورم دارند. این نوع از اسکار ممکن است از جای دقیق زخم بسیار بزرگتر وارد ناحیه سالم پوست شود. برای درمان این نوع اسکار میتوان از روش های زیر استفاده کرد:
- تزریق استروئید: تزریق استروئید میتواند به کاهش التهاب و تورم اسکار کلوئید کمک کند.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی میتواند به صاف کردن اسکار کلوئید و کاهش قرمزی آن کمک کند.
- جراحی: در برخی موارد وخیم، ممکن است متخصص پوست برای از درمان کلوئید، از جراحی استفاده کند.
- پرتو درمانی: پرتو درمانی یا رادیوتراپی نوعی دیگر از روش های درمانی است که میتوان از آن برای درمان اسکار کلوئید استفاده کرد. رادیوتراپی با کوچکتر کردن یا خشک کردن اسکار کلوئید میتواند به از بین بردن جای زخم کمک کند.
درمان اسکار انقباضی یا کنتراکچر
اسکارهای انقباضی یا کنتراکچر، سفت و کشیده هستند و اگر در ناحیه مفاصلی یا ناحیههایی که منعطف و متحرک هستند شکل بگیرند، میتوانند حرکت مفاصل را محدود کنند. اسکار کنتراکچر در موارد بسیاری به دلیل سوختگیهای شدید یا عمیق به وجود میآید که بهبود آنها نیاز به مراقبهای ویژه پزشکی دارد.
اما برای درمان جای زخم انقباضی و از بین بردن این نوع اسکار میتوان از روش های زیر استفاده کرد:
- جراحی: معمولا یکی از اصلیترین راه های درمان این نوع اسکار، جراحی است. جراحی میتواند به آزاد کردن اسکار انقباضی و چسبندگی پوستها کمک کند. ممکن است جراحی با پیوند پوست یا برشهای پوستی انجام شود. این روش میتواند به بهبودی حرکت مفاصل و ظاهر آنها بسیار کمک کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی با تحریک عصب و جریان خون در بافت اسکار میتواند به باعث تغذیه بافتهای جای زخم و کاهش درد شود. فیزیوتراپی میتواند به بهبود انعطافپذیری پوست و عضلات در محل اسکار انقباضی یا کنتراکچر کمک کند.
راه های درمان اسکار جای زخم
راه های درمانی که میتوان برای انواع اسکار و از بین بردن جای زخم مورد استفاده قرار بگیرد را توضیح دادیم. حالا قصد داریم هرکدام از راههای بهبودی را و چگونگی انجام آنها را در ادامه شرح بدهیم. روشهای از بین بردن اسکار را میتوان به دو بخش خانگی و پزشکی تقسیم کرد.
روش های خانگی برای از بین بردن اسکار به این شکل هستند که شما میتوانید در خانه با استفاده از مواد طبیعی مانند عسل یا آلوئه ورا بعضی از جای زخمهای خوش خیم را درمان کنید. استفاده از پمادها یا ورقهای سیلیکون ژل از نوع درمانهایی هستند که میتوانید بدون نسخه از داروخانهها خریدای کنید و در خانه استفاده کنید.
اما درمان های پزشکی مانند جراحی یا لیزر درمانی برای درمان اسکار، حتما به یک پزشک و متخصص حرفهای و دوره دیده احتیاج دارد که در فضای بهداشتی مانند درمانگاهها و کلینیکها انجام میشود.
لیزرتراپی / لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی از روش های متداول درمان اسکار است. در این روش، از پرتوهای لیزر برای تحریک تولید کلاژن در محل اسکار و صاف شدن آن استفاده می شود. لیزر درمانی میتواند برای درمان انواع اسکار از جمله اسکارهای آکنه، اسکارهای هایپرتروفیک، و اسکارهای سوختگی استفاده شود.
- قبل از انجام لیزر، ناحیه مورد نظر تمیز و بی حس میشود.
- سپس، پرتوهای لیزر به محل اسکار تابیده میشوند.
- این فرایند معمولا چند دقیقه طول می کشد.
موارد منع مصرف: لیزردرمانی برای همه افراد مناسب نیست. خانم های باردار، افراد مبتلا به بیماری های پوستی خاص و افراد دارای سابقه تبخال در محل اسکار، از جمله افرادی هستند که ممکن است لیزردرمانی برای آنها مناسب نباشد. در این موارد باید به تشخیص پزشک توجه کرد.
کرایوتراپی (درمانی برای منجمد کردن جای زخم)
کرایوتراپی روشی است که در آن از نیتروژن مایع برای منجمد کردن اسکار استفاده میشود. این کار میتواند به صاف شدن اسکار و کاهش درد و خارش آن کمک کند. کرایوتراپی برای درمان اسکار هیپرتروفیک و اسکارهای کلوئید مناسب است.
در کرایوتراپی، نیتروژن مایع با استفاده از یک اپلیکاتور مخصوص به محل اسکار زده میشود و باعث خشک شدن یا منجمد شدن اسکارهای کلوئید میشود. از این روش برای درمان زگیل هم استفاده میشود.
عوارض جانبی کرایوتراپی معمولا خفیف هستند، اما ممکن است در محل بهبودی باعث قرمزی، درد و تاول شود. این روش برای از بین بردن اسکار نیاز به مراقبت های ویژه بعد از بهبودی دارد.
تزریق استروئید
تزریق استروئید یکی از روش های مناسب برای درمان اسکار بخیه است. این روش میتواند به کاهش التهاب و تورم اسکار کمک کند. تزریق استروئید برای بهبودی اسکارهای هایپرتروفیک و اسکارهای کلوئید خوشخیم میتواند مناسب باشد. در این روش شما بسته به نوع زخم، نیاز دارید ۴ تا ۸ هفته به پزشک مراجعه کنید و در طی جلسات تزریق شاهد بهبودی ظاهر جای زخم باشید.
تزریق استروئید میتواند برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک که به سایر روش های درمانی مانند لیزر درمانی پاسخ ندادهاند، موثر باشد.
موارد منع مصرف: تزریق استروئید برای افراد مبتلا به دیابت، عفونت های فعال و بیماریهای خاص مانند پوکی استخوان، منع مصرف دارد.
پرتو درمانی
پرتودرمانی یا رادیودرمانی میتواند به از بین بردن اسکارهای کلوئید و بدخیم کمک کند. پرتودرمانی معمولا به عنوان آخرین راه حل برای درمان اسکارهای کلوئید استفاده میشود.
- پرتودرمانی توسط یک متخصص رادیوتراپی و در یک کلینیک مخصوص انجام میشود.
- در این روش، از اشعه ایکس یا پرتوهای پروتون برای از بین بردن اسکار استفاده میشود.
- پرتو درمانی معمولا چند جلسه طول میکشد و برای درمان اسکار نیاز به استمرار و صبر دارد.
- پرتودرمانی میتواند عوارضی مانند زخم شدن دوباره پوست، ریزش مو و خارش و درد داشته باشد.
جراحی
جراحی معمولا روشی است که به عنوان آخرین راه برای درمان اسکار و از بین بردن جای زخم انتخاب میشود. روش درمانی جراحی برای اسکارهای انقباضی، کلوئید و جای زخمهای بدخیم و متورم، درمان مناسبی است. از روش جراحی میتوان برای درمان اسکارهای عمیق و اسکارهایی که به سایر روش های درمانی پاسخ ندادهاند، استفاده شود.
انواع مختلفی از جراحی برای از بین بردن اسکار وجود دارد، مانند برداشتن و جدا کردن اسکارهای کلوئید یا پیوند بافتهای جدید به محل جای زخم. به هر حال روش جراحی روشی تهاجمی است که با بیهوشی انجام میشود و برای جلوگیری از عوارض آن نیاز به مراقبت های حرفهای بعد از جراحی است.
کرم های موضعی
کرمهای موضعی معمولا از بهترین روش های درمانی بدون نسخه هستند که میتوان به راحتی برای درمان اسکارهای صاف یا برای جلوگیری از به وجود آمدن جای زخم از آنها استفاده کرد. هرکدام اژ کرمهای موضعی میتواند مکانیزم عمل خاص خودش را برای بهبودی اسکار داشته باشد.
برخی از کرمها مانند کرم ترتینوئین و کرم اسید هیالورونیک میتوانند به افزایش تولید کلاژن در محل اسکار کمک کنند. برخی از آنها هم مانند کرمهای حاوی کورتیزون میتوانند به کاهش التهاب و تورم اسکار کمک کنند.
کرمهای موضعی برای از بین بردن اسکار معمولا با مرطوب نگه داشتن پوست و محافظت از نور آفتاب، برای از بین بردن اسکار های صاف و خوشخیم گزینه خانگی مناسبی هستند.
انتخاب کرم مناسب برای درمان اسکار به نوع آن و همچنین سن بیمار بستگی دارد. قبل از استفاده از هر کرم موضعی، حتما با یک متخصص پوست مشورت کنید.
ورق سیلیکون ژل
ورق سیلیکون ژل ورقههای نازکی هستند که از جنس سیلیکون ساخته شدهاند. این ورقها میتوانند به صاف شدن اسکار و کاهش قرمزی و تیرگی آن کمک کنند. به جای استفاده از ورق میتوان از ژل سیلیکونی هم استفاده کرد. یکی از بهترین ژل های سیلیکونی، ژل سیلیکونی سیکالدرم است که بهترین اثربخشی را برای درمان جای زخم های تازه دارد.
- ورق های سیلیکون ژل باید به طور مرتب روی اسکار قرار داده شوند.
- قبل از استفاده از ورق یا ژل، محل اسکار را تمیز و خشک کنید.
- ورق را به مدت ۱۲ ساعت در روز روی اسکار نگه دارید.
- ورق های سیلیکون ژل معمولا دارای عوارض جانبی خاصی نیستند.
درمان های خانگی اسکار پوست
شما برای از بین بردن اسکار تازه که زمان طولانیای از بهبودی زخم نگذشته است یا برای جلوگیری از ایجاد اسکار، میتوانید از روش های خانگی و سنتی استفاده کنید. شما میتوانید در مقاله ۱۰ درمان خانگی برای از بین بردن جای زخم به طور کامل، روشهایی که میتوان به وسیله آن در خانه، اسکار را از بین برد را بشناسید.
راه های درمان اسکار جای جوش و آکنه
زخمهای التهابی مانند جوش و آکنه باعث به وجود آمدن اسکارهای ریز، اما بسیار روی پوست بدن میشوند. این اسکارها معمولا احساس ناخوشایندی به ما میدهند و مخصوصا اگر روی صورت به وجود بیایند دلمان میخواهد که هرچه زودتر در صدد بهبودی اسکار صورت باشیم.
قبلتر توضیح دادیم که جوش و آکنه معمولا باعث ایجاد اسکارهای فرورفته یا آتروفیک میشوند و برای درمان آنها میتوان از روشهایی مانند سابسیژن یا میکرونیدلینگ استفاده کرد. در ادامه قصد داریم هر کدام از روش های درمان اسکار آبله، جوش و تاول را شرح بدهیم.
سابسیژن (Subcision)
سابسیژن روشی است که در آن با استفاده از یک سوزن، روی اسکار خراش ایجاد میشود و این خراشها باعث تحریک بافت پوستی و تولید چندبرابر کلاژن در پوست میشوند. علاوه بر اسکارهای آکنه و فرورفته، از این روش میتوان برای درمان اسکارهای ناشی از سوختگی، جراحی و تروما نیز استفاده کرد.
سابسیژن در درمانگاه و توسط یک پزشک حرفهای، تحت بی حسی موضعی انجام میشود. این روش میتواند عوارض جانبی مانند تورم، کبودی و کمی درد به همراه داشته باشد. سابسیژن میتواند برای درمان اسکارهای عمیق که به وسیله آکنه یا جوش به وجود آمدهاند و به سایر روش های درمانی مانند لیزر درمانی پاسخ ندادهاند، موثر باشد.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن روشی بسیار ملایم و آرام است که معمولا برای جوان سازی پوست استفاده میشود. این روش برای درمان اسکار سطحی آکنه و لکههای قهوهای ناشی از جوش میتواند بسیار موثر باشد.
در این روش، با حرکت دادن آرام و ملایم دستگاهی مخصوص روی پوست، لایه برداری سطحی انجام میشود که میتواند اسکارهای تیره و سطحی را درمان کند.
میکرودرم ابریژن میتواند عوارض جانبی خفیفی مانند قرمزی، تورم، سوزش و خارش داشته باشد. برای بهبودی اسکار و از بین رفتن جای زخم جوش و آکنه، به روش میکرودرم ابریژن شما به طور کلی به ۴ تا ۶ جلسه نیاز دارید.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ به دلیل تحریک و تقویت تولید کلاژن، از روشهای مناسب و موثر برای درمان اسکار آکنه، چین و چروک، خطوط تیره، منافذ باز پوست و استرچ مارکها است. در این روش بعد از بیحسی موضعی، متخصص به وسیله دستگاهی مخصوص که دارای سوزنهای بسیار ریزی است، در سطح پوست حفره ایجاد میکند که این زخمهای بسیار ریز باعث تحریک و تولید کلاژن در محل اسکار میشود.
میکرونیدلینگ برای افراد مبتلا به بیماریهای پوستی فعال مانند اگزما و آکنه های فعال مناسب نیست. همچنین میکرونیدلینگ برای افراد با سابقه تبخال و زنان باردار و شیرده توصیه نمیشود.
به طور کلی، ۳ تا ۵ جلسه میکرونیدلینگ برای درمان اسکارهای آکنه لازم است.
درمان اسکار آکنه با کراس
بهبودی اسکار جوش یا آکنه با کراس، روشی سریع و آسان است. در این روش به وسیله دستگاهی مخصوص، به صورت دقیق و مرکزی، اسکارهای آتروفیک طی فرآیندی شیمیایی سوزانده میشوند. فرآیند شیمیایی این دستگاه به وسیله نوعی اسید انجام میشود که میتوان برای درمان اسکارهای فرورفته و عمیقتر هم قابل استفاده باشد.
کراس آکنه، مانند روشهای دیگر در نهایت باعث تحریک پوست و تولید کلاژن در پوست میشود و به بهبودی ظاهر و صافی اسکار کمک میکند.
در این روش برای از بین بردن اسکار، به طور کلی به ۲ تا ۴ جلسه نیاز است. عوارض این روش میتواند در بعضی از موارد خاص، التهاب، درد یا تورم باشد.
آر اف فرکشنال
روش آراف فرکشنال (RF Fractional) را شاید بتوان نوعی روش پرتودرمانی دانست. در این روش که تمرکز آن بر لایههای زیرین اسکار است، امواج رادیوفرکانسی با استفاده از دستگاه مخصوص به لایههای زیرین پوست تابیده میشوند. این امواج باعث گرم شدن بافت پوست و در نتیجه تحریک تولید کلاژن و الاستین میشوند.
کلاژن و الاستین پروتئینهایی هستند که به جوانسازی و سفت شدن پوست کمک میکنند. از این روش معمولا برای درمان چین و چروک، جوان سازی پوست و مشکلات پوستی هم استفاده میشود.
آر اف فرکشنال میتواند به بهبودی تیرگی و قرمزی جای جوش و آکنه کمک کند و معمولا بسته به نوع جای زخم برای از بین بردن اسکار به ۳ تا ۵ جلسه نیاز است.
عوارض جانبی این روش میتواند تورم، قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست بعد از استفاده باشد.
تزریق فیلر یا ژل و چربی
تزریق فیلر یا چربی، روشی است که معمولا برای زیباسازی پوست و از بین بردن مشکلات پوست استفاده میشود. این روش میتواند برای درمان بعضی از اسکارهای آکنه و جوش موثر باشد. تزریق چربی یا ژل برای درمان اسکار آتروفیک میتواند بسیار مناسب و موثر عمل کند. به این طریق که با تزریق چربی در لایههای زیرین جای زخم، میتوان به راحتی فروفتگیها را پر کرد و به بهبودی ظاهر اسکار کمک کرد.
تزریق معمولا روشی غیرتهاجمی هست و با بیحسی موضعی، بدون احساس درد، به وسیله سوزنهای بسیار ریز انجام میشود. عوارض استفاده از این روش میتواند کمی تورم، قرمزی و کبودی در جای سوزن باشد که با مراقبتهای مناسب میتوان آنها را برطرف کرد.
نکته مهم بهبودی اسکار در این روش، مهارت بالای متخصص است که بتواند چربی یا فیلر را در محل مناسب اسکار تزریق کند و باعث ایجاد ناهمواریهای جدید در پوست نشود.
تزریق کلاژن
در آخر به روش درمانی تزریق کلاژن برای درمان اسکار جوش و آکنه اشاره میکنیم. هدف اکثر روشهای درمانی، تحریک پوست و تولید کلاژن است. اما در این روش به تشخیص پزشک و بعد از آزمایش و بررسی، کلاژن مصنوعی برای تکمیل کلاژن طبیعی پوست، به محل اسکار تزریق میشود.
این روش معمولا برای برای تو رفتگیهای گونه، چین و چروک، جوان سازی، زیباسازی و از بین بردن اسکار آتروفیک ناشی از جوش و آکنه استفاده میشود. تزریق کلاژن به غیر از کمی احساس درد و کبودی در جای سوزن عوارض خاصی ندارد.
اما نکته مهم این روش تشخیص پزشک و آزمایشهایی مانند آزمایش آلرژی است که برای ساخت کلاژن مصنوعی اهمیت دارند. به همین دلیل برای از بین بردن اسکار، اگر قصد استفاده از این روش را دارید به بهترین دکتر برای درمان اسکار مراجعه کنید.
ممنون که تا پایان این مقاله همراه ما بودید. اگر تجربیاتی در استفاده از این روشها برای درمان اسکارهای خود داشتهاید، حتما برای ما بنویسید.