جای بخیه می‌تواند یادآور یک زخم دردناک، زایمان یا جراحی باشد. این جای زخم‌ها می‌توانند برای برخی ناخوشایند و حتی آزاردهنده باشند. خبر خوب این است که روش های مختلفی برای درمان و کم رنگ کردن جای بخیه و به اصطلاح ترمیم بخیه وجود دارد. در این مقاله از سیکالدرم، به بررسی این روش‌ها از جمله روش های خانگی و طبیعی و درمان های پزشکی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
اسکار و جای بخیه
اسکار به بافتی گفته می‌شود که به عنوان نتیجه فرایند بهبودی طبیعی بدن پس از آسیب دیدن پوست تشکیل می‌شود. وقتی پوست دچار بریدگی، سوختگی، یا جراحت می‌شود، بدن شروع به ترمیم ناحیه آسیب دیده می‌کند.
جای بخیه به علامت‌ها یا خطوطی گفته می‌شود که پس از دوختن زخم یا برش جراحی روی پوست باقی می‌ماند. وقتی که پزشکان برای ترمیم زخم یا برش از بخیه استفاده می‌کنند، ممکن است پس از بهبودی کامل زخم، آثار کوچکی از نقاط دوخت یا خطوط بخیه روی پوست باقی بماند. این آثار معمولا با گذشت زمان محو می‌شوند، اما در برخی موارد ممکن است دائمی باشند.
علت قرمزی جای بخیه
قرمزی جای بخیه معمولا به دلیل چندین عامل طبیعی و فیزیولوژیکی اتفاق می‌افتد که به روند بهبودی پوست مرتبط هستند. در زیر به برخی از این علل اشاره می‌کنیم:
- فرایند التهاب
وقتی که پوست دچار آسیب می‌شود و بخیه زده می‌شود، بدن به طور طبیعی یک پاسخ التهابی را آغاز می‌کند. این التهاب می‌تواند منجر به قرمزی، تورم و گرمی در ناحیه بخیه شود. این وضعیت معمولا در چند روز تا چند هفته پس از عمل جراحی رخ می‌دهد و بخشی از روند طبیعی بهبودی است.
- تولید کلاژن
در مراحل بعدی بهبودی، تولید کلاژن برای ترمیم بافت آسیب دیده آغاز می‌شود. این فرایند می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار و تغییر رنگ پوست، از جمله قرمزی شود.
- واکنش به بخیه
برخی افراد ممکن است واکنش حساسیتی به مواد بخیه داشته باشند، که می‌تواند منجر به قرمزی و التهاب بیشتر در ناحیه بخیه شود.
- عفونت
در مواردی، قرمزی می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد. اگر قرمزی همراه با علائم دیگری مانند درد شدید، تورم زیاد، تخلیه چرک یا تب باشد، ممکن است عفونت رخ داده باشد و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
ویتامین های ضروری برای ترمیم جای بخیه
ترمیم جای بخیه نیازمند تغذیه مناسب و مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین ویتامین‌ها و مواد مغذی که به بهبود و ترمیم جای بخیه کمک می‌کنند، اشاره می‌کنیم:
- ویتامین C: ویتامین C در تولید کلاژن، پروتئینی که برای ترمیم بافت‌های پوست ضروری است، نقش مهمی دارد. همچنین این ویتامین به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
- ویتامین A: این ویتامین به رشد و تمایز سلول‌های پوستی کمک می‌کند و در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد.
- ویتامین E: یک آنتی اکسیدان قوی است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کند و می‌تواند به بهبود ظاهر اسکار کمک کند.
- روی Zinc: روی در تولید کلاژن و ترمیم بافت‌های بدن نقش اساسی دارد و برای تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است.
- پروتئین: پروتئین‌ها به عنوان بلوک‌های ساختمانی بدن برای تولید کلاژن و سایر اجزای بافت‌های جدید ضروری هستند.
برای کمک به ترمیم جای بخیه چه بخوریم؟
یک رژیم غذایی متنوع که شامل منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها باشد، می‌تواند به فرآیند درمان جای بخیه کمک کند. خوراکی‌هایی که به درمان بخیه کمک می‌کند با اشاره به ویتامین‌هایی که گفته شد، شامل موارد زیر است:
- ویتامین C: مرکبات (پرتقال، لیمو، گریپ فروت)، توت فرنگی، کیوی، فلفل دلمه‌ای، بروکلی و سبزیجات برگ سبز.
- ویتامین A: هویج، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، اسفناج، کلم و جگر.
- ویتامین E: مغزها و دانه‌ها (مثل بادام و تخمه آفتابگردان)، روغن های گیاهی (روغن زیتون و روغن آفتابگردان) و سبزیجات برگ سبز.
- روی Zinc: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، مغزها و دانه‌ها، حبوبات، و لبنیات.
- پروتئین: گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات، مغزها و دانه‌ها.
جلوگیری از ماندن جای بخیه و درمان آن
جلوگیری از ماندن جای بخیه و درمان آن نیازمند مراقبت مناسب و استفاده از محصولات خاص است. در اینجا به برخی روش‌ها و محصولات مفید برای کاهش جای بخیه و ترمیم پوست اشاره می‌کنیم.
کرم برای جای بخیه
کرم‌های حاوی سیلیکون، زینک، پانتنول، روغن کالاندولا، و سوکرالفیت، که همگی به عنوان ترمیم کننده‌های موثری عمل می‌کنند، می‌توانند انتخاب بسیار مناسبی برای درمان جای بخیه باشند. باید دقت کنید که یک کرم مناسب برای ترمیم جای بخیه، حتما باید دارای دو ویتامین مهم C و E باشد.
پماد ترمیم کننده برای جای بخیه
پمادها از کرم‌ها چرب‌تر هستند و به عنوان لایه‌ای محافظ روی پوست استفاده می‌شوند. یک پماد مناسب برای درمان جای بخیه، حاوی ترکیباتی مانند ویتامین B5، آلانتونین، سیلیکون و عصاره های طبیعی و گیاهی مانند روغن درخت چای و آلوئه ورا است. وظیفه پماد برای از بین بردن جای بخیه، رطوبت رسانی، تحریک تولید کلاژن، کاهش التهاب و تغذیه کردن محل بخیه است.
وازلین برای جای بخیه
وازلین یکی از محصولات ساده و موثر برای مراقبت از پوست و استفاده در مراحل اولیه ترمیم جای بخیه و برای حفظ رطوبت و حالت طبیعی پوست بسیار موثر است.
لیزر جای بخیه
لیزر درمانی روشی غیرتهاجمی برای کاهش ظاهر جای بخیه است .در این روش، از پرتوهای نور با شدت بالا برای هدف قرار دادن بافت اسکار و تحریک تولید کلاژن جدید استفاده می‌شود. این امر می‌تواند به صاف‌تر شدن و کم رنگ‌تر شدن جای زخم کمک کند.
لیزر درمانی برای ترمیم جای بخیه
لیزر درمانی می‌تواند فواید متعددی برای درمان بخیه داشته باشد. کاهش ظاهر جای زخم، بهبود رنگ و ظاهر کلی پوست، غیرتهاجمی بودن این روش و نتیجه دائمی آن از فواید لیزر درمانی است.
دقت کنید که لیزر جای بخیه یک روش درمانی نسبتا ایمن است. با این حال، مانند هر روش پزشکی، خطرات و عوارض جانبی احتمالی نیز وجود دارد. قبل از انجام لیزر، مهم است که با متخصص پوست خود در مورد این خطرات و عوارض جانبی صحبت کنید.
بهترین دستگاه لیزر برای جای بخیه
بهترین دستگاه لیزر برای شما به نوع اسکار، محل آن و سلامت کلی پوستتان بستگی دارد. انواع دستگاه لیزر که می‌تواند به بهبود و ترمیم جای بخیه کمک کند عبارت است از:
- لیزر اربیوم: این نوع لیزر برای از بین بردن لایه‌های سطحی پوست و تحریک کلاژن سازی استفاده می‌شود.
- لیزر CO2: این لیزر عمیق‌تر به پوست نفوذ می‌کند و برای درمان اسکارهای ضخیم‌تر مناسب است.
- لیزر IPL: این نوع لیزر برای کاهش قرمزی و رنگدانه های اسکار استفاده می‌شود.
عوارض لیزر جای بخیه
- قرمزی
- تورم
- سوزش
- کبودی
- عفونت
- تغییر رنگ پوست
لایه برداری شیمیایی
- انواع: لایه برداری شیمیایی با استفاده از اسیدهای مختلف برای از بین بردن لایه‌های سطحی پوست انجام می‌شود. انواع مختلفی از لایه برداری شیمیایی وجود دارد، از جمله لایه برداری‌های ملایم، متوسط و عمیق.
- مزایا: این روش می‌تواند به طور موثر جای زخم‌های خفیف تا متوسط را از بین ببرد و همچنین می‌تواند به بهبود ظاهر لک های قهوه‌ای و چین و چروک کمک کند.
- معایب: می‌تواند باعث قرمزی، سوزش، پوسته پوسته شدن و خشکی پوست شود. همچنین ممکن است برای افراد با پوست تیره مناسب نباشد.
- ملاحظات: قبل از انجام لایه برداری، مهم است که با یک متخصص پوست مشورت کنید تا نوع لایه برداری مناسب برای پوست شما را تعیین کند. همچنین باید از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بعد از لایه برداری شیمیایی خودداری کنید.
برداشتن پوست
- انواع: برداشتن پوست یک روش جراحی است که در آن لایه بالایی پوست (اپیدرم) و در برخی موارد بخشی از بافت زیر جلدی (درم) برداشته می‌شود.
- مزایا: برداشتن پوست می‌تواند جای زخم‌های عمیق و برجسته را به طور کامل از بین ببرد.
- معایب: برداشتن پوست یک روش جراحی است که نیاز به بیهوشی و بخیه دارد و ممکن است جای زخم جدیدی ایجاد کند. همچنین ممکن است با خطرات و عوارض جانبی مرتبط با جراحی همراه باشد.
- ملاحظات: برداشتن پوست باید فقط توسط یک جراح پلاستیک یا متخصص پوست دارای مجوز انجام شود.
تزریق استروئید
- نحوه عملکرد: تزریق استروئید می‌تواند به کاهش التهاب و قرمزی جای زخم کمک کند.
- مزایا: تزریق استروئید یک روش غیرتهاجمی است که می‌تواند به طور موثر جای زخم های هایپرتروفیک و جای زخم های کلوئید را درمان کند.
- معایب: تزریق استروئید ممکن است باعث نازک شدن پوست و ایجاد فرورفتگی در محل تزریق شود. همچنین ممکن است نتایج دائمی نباشد.
میکرودرم ابریژن
- نحوه عملکرد: میکرودرم ابریژن با استفاده از کریستال‌های ریز یا دستگاهی برای سایش لایه‌های سطحی پوست انجام می‌شود.
- مزایا: میکرودرم ابریژن می‌تواند به صاف شدن و روشن شدن جای زخم کمک کند. همچنین می‌تواند به بهبود ظاهر خطوط ظریف و چین و چروک کمک کند.
- معایب: میکرودرم ابریژن می‌تواند باعث قرمزی، سوزش و پوسته پوسته شدن پوست شود. همچنین ممکن است برای همه انواع اسکار مناسب نباشد.
استفاده از ورقه یا ژل سیلیکونی
- نحوه عملکرد: ورقه ها یا ژل های سیلیکونی با ایجاد فشار روی جای زخم و مرطوب نگه داشتن آن عمل می‌کنند. این امر می‌تواند به صاف شدن و کاهش قرمزی جای زخم کمک کند.
- ژل سیلیکون سیکالدرم: این ژل به دلیل داشتن ترکیباتی مانند ویتامین C و سیلیکون، می‌تواند انتخاب موثری برای درمان جای بخیه باشد.
- مزایا: ورقه‌ها یا ژل های سیلیکونی غیرتهاجمی هستند و می‌توان از آن‌ها در خانه استفاده کرد.
- معایب: ورقه‌ها یا ژل های سیلیکونی ممکن است ناراحت کننده باشند و باید به طور مداوم برای چند ماه استفاده شوند. همچنین ممکن است برای همه انواع اسکار مناسب نباشد و بهتر است از ژل سیلیکونی استفاده کنید.
میکرونیدلینگ برای ترمیم جای بخیه
- نحوه عملکرد: میکرونیدلینگ با استفاده از سوزن‌های ریز برای ایجاد سوراخ‌های کوچک در پوست انجام می‌شود. این امر باعث تحریک تولید کلاژن و الاستین می‌شود که می‌تواند به نوبه خود ظاهر جای زخم را بهبود بخشد.
- مزایا: میکرونیدلینگ می‌تواند به طور موثر جای زخم‌های خفیف تا متوسط را درمان کند. همچنین می‌تواند به بهبود ظاهر خطوط ظریف و چین و چروک کمک کند.
- معایب: میکرونیدلینگ می‌تواند باعث قرمزی و تحریک پوست شود و برای ایجاد دوباره اسکار خطرناک باشد. به همین دلیل انجام این روش توسط یک متخصص بسیار مهم است.
از بین بردن جای بخیه قدیمی
جای بخیه‌های قدیمی می‌توانند چالش برانگیز باشند، اما روش‌های مختلفی برای کمک به بهبود ظاهر آن‌ها وجود دارد. در اینجا چند روش درمانی رایج را که می‌تواند برای جای بخیه‌های قدیمی هم مناسب باشد، نام می‌بریم:
- لیزر درمانی
- لایه برداری شیمیایی
- میکرودرم ابریژن: این روش برای جای بخیه قدیمی هم می‌تواند اثربخش باشد، اما برای اسکار بخیه های تازه به وجود آمده می‌تواند اثربخشی بسیار بالایی داشته باشد.
- تزریق فیلر: تزریق فیلر می‌تواند برای پر کردن جای زخم های فرورفته قدیمی استفاده شود.
- جراحی: در برخی موارد، ممکن است جراحی برای از بین بردن جای زخم های شدید و بسیار قدیمی لازم باشد.
درمان جای بخیه قدیمی با طب سنتی
در حالی که علم پزشکی مدرن روش‌های مختلفی برای از بین بردن یا کم رنگ کردن جای بخیه ارائه می‌دهد، طب سنتی نیز رویکردهای خاص خود را برای این منظور دارد. چند روش درمان جای بخیه با طب سنتی به بیان زیر است:
- استفاده از روغن نارگیل به دلیل خواص التهابی
- روغن اسطوخودوس به دلیل خاصیت ضد عفونی کننده
- ژل آلوئه ورا به دلیل رطوبت رسانی
- عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی
- خمیر زردچوبه برای ضد عفونی کردن جای زخم
درمان بخیه زایمان طبیعی
پس از زایمان طبیعی، مراقبت صحیح از بخیهها برای التیام سریع و بدون عوارض ضروری است. این چند نکته برای مراقبت از بخیه‌های زایمان طبیعی و همچنین روش‌هایی برای تسریع درمان جای بخیه مهم هستند:
- اسکار بخیه را تمیز و خشک نگه دارید. بعد از هر بار دستشویی رفتن، ناحیه را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و به آرامی با یک حوله تمیز و نرم خشک کنید.
- از پوشیدن لباس زیر تنگ یا چسبان خودداری کنید. لباس زیر نخی گشاد بپوشید که هوا به راحتی در آن جریان داشته باشد.
- از پدهای بهداشتی جاذب و بدون عطر استفاده کنید. پد را به طور مرتب تعویض کنید تا از مرطوب شدن محل بخیه جلوگیری کنید.
- از حمام کردن یا دوش گرفتن طولانی مدت خودداری کنید. به جای آن، از دوش کوتاه با آب ولرم استفاده کنید.
- از فعالیت‌های شدید که می‌تواند به بخیهها فشار وارد کند، خودداری کنید.
- هنگام سرفه، عطسه یا خندیدن، باید از عضلات شکم مراقبت کنید.
- داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک خود را طبق دستور مصرف کنید.
- در صورت مشاهده هر گونه قرمزی، تورم، درد یا خونریزی غیرمعمول، فورا به پزشک خود مراجعه کنید.
جای بخیه سزارین
جای بخیه سزارین تفاوت‌های بسیاری با بخیه زایمان طبیعی دارد. بخیه‌های جراحی معمولا با همان روش‌های متدوال که برای جای بخیهها استفاده می‌شوند، درمان می‌شوند. به هرحال مراقبت های بعد از عمل و مراقبت های عمومی بعد از زایمان حتما باید تا لحظه درمان کامل ادامه پیدا کند. اما برای درمان جای بخیه بعد از درمان می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- استفاده از کرم های ترمیم کننده بخیه
- استفاده از پماد یا ژل سیلیکون
- انجام روش‌هایی مانند میکرودرم ابریژن یا سابسیژن
درمان خانگی و طبیعی برای ترمیم جای بخیه
برای ترمیم جای بخیه و کاهش آثار زخم، چندین درمان خانگی و طبیعی جای زخم وجود دارد که می‌توانند موثر باشند. این روش‌ها از موادی استفاده می‌کنند که اغلب در خانه یافت می‌شوند و به بهبود فرایند ترمیم و کاهش ظاهر اسکار کمک می‌کنند. در ادامه، به برخی از این روش‌ها و نحوه استفاده از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
عسل برای جای زخم
عسل دارای خواص ضدعفونی کننده و مرطوب کننده است که به ترمیم پوست و کاهش التهاب کمک می‌کند.
- نحوه استفاده: عسل طبیعی را به طور مستقیم روی جای بخیه بمالید و بگذارید چند ساعت بماند. سپس با آب گرم بشویید. این کار را روزی یک بار تکرار کنید.
آب پیاز برای ترمیم جای بخیه
آب پیاز دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده است که می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود بافت‌های پوست کمک کند.
- نحوه استفاده: یک پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید. آب پیاز را روی جای بخیه بمالید و بگذارید خشک شود، سپس با آب بشویید.
آلوئه ورا برای درمان جای زخم و بخیه
آلوئه ورا دارای خواص مرطوب کننده، ضدالتهابی و ترمیم کننده است که به بهبود زخم‌ها و کاهش ظاهر اسکار کمک می‌کند.
- نحوه استفاده: ژل آلوئه ورا را از برگ گیاه استخراج کرده و به طور مستقیم روی جای بخیه بمالید. بگذارید ۳۰ دقیقه بماند و سپس با آب بشویید.
از بین بردن و ترمیم جای بخیه با روغن نارگیل
روغن نارگیل دارای اسیدهای چرب و ویتامین E است که به بهبود و ترمیم پوست کمک می‌کند. این روغن می‌تواند به کاهش التهاب و تحریک پوست نیز کمک کند.
- روش استفاده: روزانه چند قطره روغن نارگیل را روی جای بخیه ماساژ دهید تا جذب پوست شود. این کار را حداقل دو بار در روز انجام دهید.
لیمو برای محو کردن جای بخیه
لیمو دارای ویتامین C و اسیدهای طبیعی است که به روشن شدن پوست و کاهش ظاهر اسکار کمک می‌کنند.
- روش استفاده: مقداری آب لیمو تازه را روی جای بخیه بمالید و بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بشویید. توجه داشته باشید که استفاده از لیمو ممکن است پوست را حساس کند، بنابراین بهتر است ابتدا یک تست حساسیت کوچک انجام دهید و از استفاده زیاد خودداری کنید.
درمان جای زخم و بخیه با روغن زیتون
روغن زیتون دارای ویتامین E و آنتی اکسیدان‌هایی است که به ترمیم و تغذیه پوست کمک می‌کنند.
- روش استفاده: مقداری روغن زیتون خالص را به آرامی روی جای بخیه ماساژ دهید. این کار را روزی دو بار انجام دهید.
سرکه سیب بهترین درمان جای بخیه
سرکه سیب دارای خواص ضدباکتری و ضدالتهابی است که به پاکسازی و بهبود جای بخیه کمک می‌کنند.
- روش استفاده: یک بخش سرکه سیب را با دو بخش آب رقیق کنید (نسبت ۱ به ۲) و با یک پنبه تمیز روی جای بخیه بمالید. بعد از چند دقیقه بشویید. استفاده از سرکه سیب نیز ممکن است باعث تحریک پوست شود، بنابراین با احتیاط استفاده کنید.
ویتامین E برای ترمیم جای اسکار بخیه
ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که به ترمیم و نوسازی سلول های پوست کمک می‌کند.
- روش استفاده: کپسول ویتامین E را باز کرده و محتویات آن را مستقیما روی جای بخیه بمالید. این کار را روزانه یک یا دو بار انجام دهید.
بهترین کرم ترمیم کننده جای بخیه چیست؟
اشاره کردیم کرم های ترمیم کننده می‌توانند یکی از روش‌های کم‌دردسر و موثری برای درمان جای زخم و مخصوصا جای بخیه باشد. اما برای انتخاب بهترین کرم ترمیم کننده باید ترکیبات آن را بشناسیم.
ترکیبات کرم ترمیم کننده سیکالدرم برای بخیه:
- سوکرالفیت: این ماده یک آنتی بیوتیک موضعی است که به مبارزه با عفونت‌ها و جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک می‌کند.
- زینک اکساید: این ماده دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است و به محافظت از پوست در برابر تحریکات کمک می‌کند.
- پانتنول یا ویتامین B5: این ویتامین به مرطوب نگه داشتن پوست و تسریع روند ترمیم زخم ها کمک می‌کند.
- روغن کالاندولا: این روغن دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده است و به کاهش قرمزی و التهاب پوست کمک می‌کند.
- آلفابیزابولول: این ماده یک ترکیب ضد التهاب است که به تسکین درد و خارش پوست کمک می‌کند.
- نیاسینامید: این ویتامین به تولید کلاژن و الاستین کمک می‌کند که برای حفظ سلامت و استحکام پوست ضروری هستند.
- عصاره گیاه آب قاشقی: این گیاه دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که برای بهبود ظاهر زخم‌ها موثر هستند.
- روغن دانه پشن فروت: این روغن سرشار از آنتی اکسیدان‌ها است که به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال های آزاد ضروری است.
